Türkiye’de ekonomik sıkıntılardan bunalan çalışanların gözü, yeni yılda maaşlarına yapılacak zam oranlarına çevrilmiş durumda…
Türkiye’de asgari ücretin belirlenmesine yönelik görüşme turları devam ederken, havacılık sektöründe sahadan gelen sesler de giderek yükseliyor. Bu sesler bir “şikayet”ten çok, artık duyulmak istenen makul bir beklentiyi dile getiriyor adeta…
Üçüncü çeyrekte büyük ölçüde karlar açıklayan havacılık sektör şirketleri, yılın son çeyreğinden de beklentileri oldukça yüksek. Kısacası, Türkiye’de havacılık alanında faaliyet gösteren tüm şirketler 2025 yılını büyük kar oranlarıyla kapatacağının işaretleri alınmış durumda.
Kısacası tüm dünyada olduğu gibi havacılık sektörü büyüme sürecinde. Bu gelişimin sonucu olarak da şirketlerin bilançoları sürekli pozitif gelmeye devam ediyor. Kısacası pandemi döneminde bir ara duraklayan bu sektör, şu içinde bulunduğumuz dönemde adeta yeniden uçuşa geçti.
Sektörün büyüyüp gelişmesinde büyük paya sahip olan çalışanlar ise haklı olarak emeklerinin karşılığını ücret artışı olarak görmek istiyorlar.
Havacılık sektöründe yolcu sayıları hızla artıyor, seferler sıklaşıyor, filolar genişliyor. Türk Hava Yolları küresel ağını büyütürken, Pegasus yeni pazarlara açılıyor. İGA, TAV, işlettiği havalimanlarında yolcu trafiğini yukarı taşıyor. Yer hizmetleri tarafında TGS, Çelebi, Havaş gibi şirketler artan operasyon yükünü omuzluyor. Rakamlar pozitif, bilançolar güçlü.
Son yıllarda havacılık sektörü, pandemi sonrası hızlı bir toparlanma ve büyüme sürecine olduğu aşikar. Ancak madalyonun bir de diğer yüzü bu büyüme maaşlara ne kadar yansıyor?
Son iki yılda artan enflasyon, barınmadan gıdaya, ulaşımdan eğitime kadar her kalemde çalışanların alım gücünü ciddi şekilde aşındırdı. Nominal olarak maaşlar artsa bile, reel gelirler geriledi. Özellikle yer hizmetleri, teknik bakım, kabin ve operasyonel kadrolarda çalışan on binlerce kişi, bugün ay sonunu getirmekte zorlanıyor.
Başta THY olmak üzere, sektörün büyük oyuncularının bünyelerinde barınan ve taşeron şirketlerin elinde asgari ücret cenderesinde adeta ezilen çalışanların durumu içler acısı. Sektörün temsilcileri bu çalışanların sosyal haklarını ve maaşlarını denetleyecek ve bu taşeron şirketlerden hesap soracak bir düzenlemeye acilen girmesi gerekiyor.
Bu noktada beklenti çok uçuk değil.
Ne astronomik talepler ne de sektörü zorlayacak istekler…
Sadece emeğin karşılığını görünür kılacak bir düzenleme…
Türk Hava Yolları, son yıllarda karlılığı ve operasyonel başarısıyla örnek gösterilen bir marka. Pegasus, sıkı para politikasıyla ayrı bir modelle büyüyor. İstanbul Havalimanı’nı işleten kuruluş İGA, neredeyse her hafta, her ay uçak ve yolcu rekoru paylaşıyor. TAV, İstanbul Sabiha Gökçen İSG havalimanı işletmeciliğinde güçlü nakit akışı yaratıyor. AJet yapılanmasını yeniden kurguluyor. Yer hizmetlerinde HAVAŞ, TGS ve Çelebi, bu büyümenin sahadaki taşıyıcı kolonları konumunda.
Burada altını hemen çizmek gerekir. Bu başarı tabloları, çalışanların emeği olmadan mümkün değil.
Uçağı zamanında kaldıran, yolcuyu güvenle taşıyan, apronun yükünü çeken, sistemi 7/24 ayakta tutan insanlar; sektörün gerçek motoru. Bu nedenle 2026 maaş planlamalarında yapılacak düzenlemelerde, havacılık sektörüne özgü bir hassasiyetin gösterilmesi, hem adil hem de akılcı olacaktır.
Şirketler açısından bakıldığında; çalışan memnuniyeti artık bir “sosyal sorumluluk” değil, operasyonel sürdürülebilirlik meselesi. Yüksek devir oranı, motivasyon kaybı, nitelikli personelin sektörden uzaklaşması, orta vadede herkesin zararına.
Havacılık sektörü Türkiye’nin gurur duyduğu alanlardan biri. Dünya ile rekabet eden bu yapının, kendi çalışanıyla da güçlü bir bağ kurması gerekiyor. Kimse şirketlerin zorlanmasını istemiyor. Ama çalışan da “idare ederiz” noktasının çok ötesinde artık…
Kısacası;
Sektör adeta “uçuyorsa”, emekçisi de hiç olmazsa biraz “kanat çırpar” hale gelmeli.
